YellowCms\Shop\Product\Type\Norbertinum\Entity\Book Object ( [isbn:YellowCms\Shop\Product\Type\Norbertinum\Entity\Book:private] => 978-83-7222-716-4 [ean:YellowCms\Shop\Product\Type\Norbertinum\Entity\Book:private] => 9788372227164 [releaseDate:YellowCms\Shop\Product\Type\Norbertinum\Entity\Book:private] => 2021 [originalTitle:YellowCms\Shop\Product\Type\Norbertinum\Entity\Book:private] => Pamięć. Monografia [subtitle:YellowCms\Shop\Product\Type\Norbertinum\Entity\Book:private] => [bookInfo:YellowCms\Shop\Product\Type\Norbertinum\Entity\Book:private] => 411 s. [volume:YellowCms\Shop\Product\Type\Norbertinum\Entity\Book:private] => pierwsze [linkToShop:YellowCms\Shop\Product\Type\Norbertinum\Entity\Book:private] => [allegroLink:YellowCms\Shop\Product\Type\Norbertinum\Entity\Book:private] => allegro.pl/oferta/13762799855 [releasePlace:YellowCms\Shop\Product\Type\Norbertinum\Entity\Book:private] => Lublin [description:YellowCms\Shop\Product\Type\Norbertinum\Entity\Book:private] =>

Projekt okładki: Agata Pieńkowska

 

REDAKCJA NAUKOWA

Marcin M. Borowski, Marta Chaszczewicz-Rydel, Sylwia Kamińska-Maciąg, Ewa Komisaruk, Magdalena Ślawska, Mateusz  Swietlicki, Katarzyna Uczkiewicz, Dorota Żygadło-Czopnik

 

RECENZENCI

Ludmyła Berbeneć, Narodowa Akademia Nauk Ukrainy, Kijów, Ukraina

Tadeusz Bogdanowicz, Uniwersytet Gdański, Polska

Barbara Czapik-Lityńska, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Polska

Zdzisław Darasz, Uniwersytet Warszawski, Polska

Viktoriya Durkalevych, Drohobycki Państwowy Uniwersytet Pedagogiczny im. Iwana Franki, Ukraina

Piotr Fast, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Polska

Katarzyna Jakubowska-Krawczyk, Uniwersytet Warszawski, Polska

Ryszard Kupidura, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska

Izabella Malej, Uniwersytet Wrocławski, Polska

Diana Oboleńska, Uniwersytet Gdański, Polska

Paulina Olechowska, Uniwersytet Warszawski, Polska

Milica Jakóbiec-Semkowowa, Uniwersytet Wrocławski, Polska

Wojciech Soliński, Uniwersytet Wrocławski, Polska

Lucyna Spyrka, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Polska

Dariya Syroid, Ukraiński Uniwersytet Katolicki, Lwów, Ukraina

Ałła Tatarenko, Lwowski Uniwersytet Narodowy im. Iwana Franki, Ukraina

 

Od kilku dziesięcioleci w badaniach naukowych obserwujemy wzmożone zainteresowanie kategorią pamięci określane jako: eksplozja memory studies, zwrot mnemoniczny czy też memory boom. Sprzyjają tej tendencji nie tylko najnowsze odkrycia dotyczące funkcjonowania ludzkiego mózgu, ale także zmiany polityczne, rewolucja medialna, wirtualizacja świata, wzrost interakcji kultur oraz mobilności etnicznej. Czynniki te wpływają na przewartościowanie zbiorowych dyskursów pamięci, odsłaniając ich hybrydyczny, polimorficzny potencjał.

Badania pamięciologiczne w humanistyce, przynosząc pogłębioną refleksję etyczną i egzystencjalną na temat „uobecnienia przeszłości w teraźniejszości”, koncentrują się szczególnie wokół problematyki pamiętania przez jednostkę, społeczeństwo i kulturę. Rozpatrywane są problemy dotyczące istoty pamięci kulturowej, polityki historycznej i pamięci społecznej oraz ich wzajemnych uwarunkowań i zależności. Refleksja na ten temat wiązała się i wciąż wiąże z imperatywem „przepracowywania” (Durcharbeiten) historii II wojny światowej i Holokaustu, a także – zwłaszcza w krajach Europy Środkowo-Wschodniej – z posttotalitarną, postkomunistyczną traumą. Otwieranie niedostępnych wcześniej archiwów umożliwiło dotarcie do nowych źródeł i świadectw, przyczyniając się do rewizji wcześniejszych ustaleń i modyfikacji zastanych narracji, co generowało niekiedy spory i konflikty.

Wskazane wyżej zjawiska odzwierciedliły się także we współczesnym procesie historycznoliterackim, który charakteryzuje, oprócz wielu innych cech, wyraźnie widoczny zwrot ku literaturze niefikcjonalnej, dokumentalnej, autobiograficznej, wspomnieniowej. Właściwość ta – w sposób oczywisty łącząca się z problematyką pamięci (historycznej, kulturowej, zbiorowej, jednostkowej, międzygeneracyjnej) – stała się w ostatnich latach przedmiotem pogłębionej refleksji literaturoznawczej.

 

dr hab. Ewa Komisaruk, prof. UWr

fragment wstępu

 

Spis treści

 

Słowo wstępne (Ewa Komisaruk)

 

Słowiańszczyzna Wschodnia

 

Katarzyna Kordas‑Shaginyan, Wspomnienia Fiodora Dostojewskiego niepodlegające zapomnieniu

Anna Woźniak, «Творчество памяти» и субъективизация запоминания в поздней прозе Алексея Ремизова

Илона Мотеюнайте, «Политика памяти» в советском историко‑литературном каноне: на примере научного творчества Сергея Дурылина в 1910-е–1950-е годы

Galina Nefagina, Аберрация памяти в автобиографической прозе второй волны эмиграции

Леокадия Витковская, Игорь Головченко, Нарративные структуры раскрытия проблем исторической памяти в ранних рассказах Александра Солженицына

Вячеслав Крылов, Индивидуальная память о советском прошлом в книге Светланы Алексиевич Время секонд хэнд

Ludmiła Szewczenko, Память и мнемонические фантазмы в повести Бориса Хазанова Далекое зрелище лесов (Борис Хазанов и Андрей Тарковский)

Agnieszka Lenart, Literatura Julija Margolina jako medium „niechcianej pamięci”

Tomasz Hodana, Pamięć zdeformowana. Polemika religijna końca XVI i pierwszej połowy XVII wieku w literaturoznawstwie radzieckim (przypadek Iwana Wiszeńskiego)

Denys Pilipowicz, Pomjanyk w ukraińskiej kulturze duchowej na przykładzie rękopiśmiennych zabytków ziemi przemyskiej XVII i XVIII wieku

Валентина Соболь, Антропологія родинноï пам’яті. Lieux de mémoire в еміграційних творах. Пасинки Украïни

Наталія Полохова, Мотив генетичноï пам’яти в романі Оксани Забужко Музей покинутих секретів

Julia Rysicz‑Szafraniec, Niepamięć i przypominanie w ukraińskich tekstach literackich o problematyce wołyńskiej

Marta Zambrzycka, Pamięć i przeszłość w ukraińskim kinie na przykładzie filmu Tarasa Tomenki Dom „Słowo” (Будинок „Слово”)

Jadwiga Krajewska, Ramy kulturowe w narracjach likwidatorów – świadków Czarnobyla

 

Słowiańszczyzna Południowa

 

Vesna Cidilko, Простор сећања у новијој јужнословенској прози

Anna Modelska‑Kwaśniowska, Kobiece poszukiwanie straconego czasu w powieści Tanji Stupar Trifunović Satovi u majčinoj sobi

Dunja Rančić, Криза жанра и приповедачка поетика Жизниописанија мојих Нићифора Нинковића

Marlena Gruda, Multifiguracje pamięci w powieści Menuet za kitaro (na petindvajset strelov) Vitomila Zupana

 

Słowiańszczyzna Zachodnia

 

Klaudia Koczur‑Lejk, Tęsknota za nieśmiertelnością – formy upamiętniania człowieka w czeskiej literaturze XVI i XVII wieku

Aleksandra Pająk, „Kouzlo dálky” i „mechanismus kaváren a vináren” – uwagi o (nie)pamięci w korespondencji Jana Zahradníčka z Františkiem Halasem

Joanna Derdowska, Jakie muzeum, jaki świadek? Pamięć traumy historycznej a zabiegi muzeifikacyjne w noweli Jáchyma Topola Chladnou zemí

Anna Gawarecka, „Trudna pamięć” Jiřego Hájíčka i Kateřiny Tučkovej

Alena Přibáňová, Ota Filip – člověk ve spárech dějin (Sedmý životopis: autobiografický román mezi zpovědí a obhajobou)

Josef Řídký, Paměť krajiny, krajina paměti

 

Noty o autorach

 

Contents

 

Preface (Ewa Komisaruk)

 

Eastern Slavdom

 

Katarzyna Kordas-Shaginyan, The Memoirs of Fyodor Dostoevsky Which Are Not Subject to Oblivion

Anna Woźniak, “Memory-based Creation” and Subjectivisation of Memory in Aleksei Remizov’s Late Prose

Ilona Moteyunayte, “Politics of Memory” in the Soviet Historical and Literary Canon: on the Example of Scientific Creativity by Sergei Durylin in the 1910s-1950s

Galina Nefagina, Aberration of Memory in Autobiographic Prose of the Second Wave of Emigration

Leokadiya Vitkovskaya, Igor' Golovchenko, Narrative Structures of the Disclosure of Problems of Historical Memory in the Early Stories of Aleksandr Solzhenitsyn

Vyacheslav Krylov, Individual Memory of a Soviet Past in Svetlana Alexievich’s Book Second-Hand Time

Lyudmila Shevchenko, Memory and Mnemonic Fantasy in Boris Khazanov’s Novel A Distant Scene of the Woods (Boris Khazanov and Andrey Tarkovsky)

Agnieszka Lenart, Julij Margolin's Literature as a Medium of “(Un)Wanted Memory”

Tomasz Hodana, Memory Deformed. Religious Dispute of the End of the 16th and the First Half of the 17th Century in the Soviet Literary Studies (the Case of Ivan Vyshenskyi)

Denys Pilipowicz, Diptych in Ukrainian Spiritual Culture on the Example of Manuscripts from the Peremyshl Region from the 17th and 18th Centuries

Valentyna Sobol, Anthropology of Family Memory. Lieux de mémoire in Emigration Works. Ukraine’s Stepchildren

Natalіya Polokhova, The Motif of Genetic Memory in Oksana Zabuzhko’s Novel Museum of Abandoned Secrets

Julia Rysicz-Szafraniec, Forgetting and Recalling in Ukrainian Literary Texts with Volhynia Issues

Marta Zambrzycka, Memory and the Past in Ukrainian Cinema Based on Taras Tomenko’s Film House “Slovo” (Будинок “Слово”)

Jadwiga Krajewska, Cultural Framework in the Narratives of Liquidators – Witnesses of Chernobyl

 

Southern Slavdom

 

Vesna Cidilko, Memory Space in New South Slavonic Prose

Anna Modelska-Kwaśniowska, Female Search of Lost Time in Tanja Stupar Trifunović’s Novel Clocks in My Mother’s Room

Dunja Rančić, The Crisis of the Genre and Narrative Poetics of Nićifor Ninković’s Žizniopisanijа

Marlena Gruda, Multifigurations of Memory in Vitomil Zupan’s Novel Menuet za kitaro (na petindvajset strelov)

 

Western Slavdom

 

Klaudia Koczur-Lejk, Longing for Immortality – Forms of Commemoration of Man in Czech Literature of the 16th and 17th Centuries

Aleksandra Pająk, “Kouzlo dálky” and “mechanismus kaváren a vináren” – Some Comments on Memory and Non-memory in Letters of Jan Zahradníček and František Halas

Joanna Derdowska, What Kind of Museum, What Kind of Witness? Memory of Historical Trauma and Museification in Jáchym Topol’s Chladnou zemí

Anna Gawarecka, “Hard Memory” by Jiří Hájíček and Kateřina Tučková

Alena Přibáňová, Ota Filip – a Man in the Grip of History (Sedmý životopis: Autobiographical Novel Between Confession and Defense)

Josef Řídký, Memory of Landscape, Landscape of Memory

 

Notes on Authors

[shortDescription:YellowCms\Shop\Product\Type\Norbertinum\Entity\Book:private] =>

Zbiór artykułów na temat fenomenu pamięci odsłanianego w literaturach słowiańskich

[format:YellowCms\Shop\Product\Type\Norbertinum\Entity\Book:private] => 147 x 208 mm [issn:YellowCms\Shop\Product\Type\Norbertinum\Entity\Book:private] => [showBuy:YellowCms\Shop\Product\Type\Norbertinum\Entity\Book:private] => 1 [id:YellowCms\Product\Product:private] => 819 [name:YellowCms\Product\Product:private] => Pamięć. Monografia [thumb:YellowCms\Product\Product:private] => Pamiec_120.jpg [price:YellowCms\Product\Product:private] => 46,00 [discountPrice:YellowCms\Product\Product:private] => 38 [amount:YellowCms\Product\Product:private] => -1 [attribute:YellowCms\Product\Product:private] => Array ( [binding] => YellowCms\Shop\Product\Attributes\Binding\Entity\Binding Object ( [id:YellowCms\Shop\Product\Attributes\Binding\Entity\Binding:private] => 3 [name:YellowCms\Shop\Product\Attributes\Binding\Entity\Binding:private] => miękka klejona ) [discount] => YellowCms\Shop\Discount\Discount Object ( [id:YellowCms\Shop\Discount\Discount:private] => 4 [name:YellowCms\Shop\Discount\Discount:private] => Rabat 8 zł [priority:YellowCms\Shop\Discount\Discount:private] => 8 [type:YellowCms\Shop\Discount\Discount:private] => price [amount:YellowCms\Shop\Discount\Discount:private] => 8 ) [status] => YellowCms\Shop\Product\Attributes\Status\Entity\Status Object ( [id:YellowCms\Shop\Product\Attributes\Status\Entity\Status:private] => 2 [name:YellowCms\Shop\Product\Attributes\Status\Entity\Status:private] => Książka dostępna [availabilityProduct:YellowCms\Shop\Product\Attributes\Status\Entity\Status:private] => 1 [description:YellowCms\Shop\Product\Attributes\Status\Entity\Status:private] => 0 ) [series] => [publisher] => YellowCms\Shop\Product\Attributes\Publisher\Entity\Publisher Object ( [id:YellowCms\Shop\Product\Attributes\Publisher\Entity\Publisher:private] => 1 [name:YellowCms\Shop\Product\Attributes\Publisher\Entity\Publisher:private] => Norbertinum [text:YellowCms\Shop\Product\Attributes\Publisher\Entity\Publisher:private] =>
[theirId:YellowCms\Shop\Product\Attributes\Publisher\Entity\Publisher:private] => ) [authors] => Array ( [0] => YellowCms\Shop\Product\Attributes\Author\Entity\Author Object ( [id:YellowCms\Shop\Product\Attributes\Author\Entity\Author:private] => 288 [name:YellowCms\Shop\Product\Attributes\Author\Entity\Author:private] => Praca zbiorowa [surname:YellowCms\Shop\Product\Attributes\Author\Entity\Author:private] => [photo:YellowCms\Shop\Product\Attributes\Author\Entity\Author:private] => [discountPaper:YellowCms\Shop\Product\Attributes\Author\Entity\Author:private] => [discountEbook:YellowCms\Shop\Product\Attributes\Author\Entity\Author:private] => ) ) [category] => Array ( [0] => YellowCms\Shop\Product\Attributes\Category\Entity\Category Object ( [id:YellowCms\Shop\Product\Attributes\Category\Entity\Category:private] => 16 [pid:YellowCms\Shop\Product\Attributes\Category\Entity\Category:private] => 0 [name:YellowCms\Shop\Product\Attributes\Category\Entity\Category:private] => Nauka o literaturze i języku [nameEn:YellowCms\Shop\Product\Attributes\Category\Entity\Category:private] => [favour:YellowCms\Shop\Product\Attributes\Category\Entity\Category:private] => 1 [text:YellowCms\Shop\Product\Attributes\Category\Entity\Category:private] =>
[product:YellowCms\Shop\Product\Attributes\Category\Entity\Category:private] => [subCategories:YellowCms\Shop\Product\Attributes\Category\Entity\Category:private] => [rabat] => [rabatEbook] => ) ) [meta_title] => Pamięć. Monografia [meta_description] => Pamięć, Monografia, literatury słowiańskie, kultura, literatura, filologia słowiańska, Instytut Filologii Słowiańskiej, Uniwersytet Wrocławski ) ) 1