Wielkie Schody
  • Wydanie: pierwsze
  • Miejsce i rok: Lublin, Norbertinum, 2024
  • Objętość: 215, [1] s. + XXXII s. fot. cz.b.
  • Format: 147 x 208 mm
  • Oprawa: miękka klejona
  • ISBN: 978-83-7222-808-6
  • EAN: 9788372228086
  • Cena zbytu: 46.00 PLN
  • Cena promocyjna: 39.00 PLN
  • Status: Książka dostępna

Projekt okładki: Paweł Niczyporuk

Na okładce: Tarnów, ul. Wielkie Schody, ok. 1940 (autor nieznany)

 

Mieszkająca od lat w USA Zuzanna Marcinkowska-Golec – romanistka, pedagog, tłumacz – uczyniła ulicę swego dzieciństwa, słynne Wielkie Schody w Tarnowie, metaforą losu jej rodziców. Ukazała ich życie na tle dziejów rodziny, ale i w obliczu toczącej się nieubłaganej, tragicznej historii wypełniającej ubiegły wiek. Urodzeni na początku stulecia w podtarnowskim Pawęzowie, dorastali w atmosferze wiejskiego Podkarpacia (ojciec) i tarnowskiego sierocińca Sióstr Felicjanek (matka). Zmuszeni warunkami życia, szybko osiągnęli samodzielność, pokonując niełatwe schody międzywojennej, a później okupacyjnej codzienności. Odnaleźli się po wojnie, zamieszkując już jako rodzina w pobliżu tarnowskich Wielkich Schodów. Niezwykle autentyczna, szczera i wielobarwna opowieść o ich życiu przenosi czytelnika, jak wehikuł czasu, do miejsc i wydarzeń rzadko dotykanych piórem. Obrazy życia w międzywojennym, a później okupowanym Tarnowie i okolicach, w Krynicy-Zdroju, gdzie w czasie okupacji matka znalazła zatrudnienie, a wreszcie konspiracyjnej działalności ojca w szeregach WiN i tragicznych po wojnie jej konsekwencji – to bardzo skrótowe migawki tej rodzinnej epopei, której poznanie poszerza horyzonty doświadczenia polskich dziejów. To piękne i bardzo cenne świadectwo patriotyzmu i pamięci przechowywanej z myślą o przyszłych pokoleniach, aby miały świadomość wartości ożywczych soków zawartych w korzeniach ich losu.

 

Od Autorki:

Wielkie schody to wspomnienia o Rodzicach. Starałam się w nich zapisać wszystko, co podyktowała mi pamięć – to niedoskonałe źródło wiedzy o przeszłości. Spora część tekstu to próba oddania głosu samym Rodzicom. Przytaczam ich własne słowa, rozmowy, gawędy i opowiadania, którymi raczyli często mnie i moją siostrę. Są też w książce echa moich lektur i te oficjalne źródła zostały wskazane w przypisach.

Książka dzieli się na trzy części: pierwsza jest poświęcona Mamie, druga – wraz z Aneksem – Tacie, a trzecia ludziom, którzy ich otaczali. Niemożliwe było dla mnie uniknięcie zazębień historii ze świata Mamy i Taty, przedstawienie ich życiorysów jako całkowicie rozłącznych. W końcu ich losy były nierozerwalnie splecione.

 

Fragment książki:

„Inne wczesne wspomnienie Taty z okresu pierwszej wojny światowej to obraz armii maszerującej polną drogą od Lisiej Góry w stronę Pawęzowa. Był rok 1914. Pasł krowy. Wojsko ciągnęło cały dzień, bez końca, a Tato, który wczesnym rankiem wygnał krowy na pastwisko za wsią, stał i patrzył. Żołnierze szli równym, zwartym szykiem, nie dało się więc przepędzić krów na drugą stronę drogi i nie było jak wrócić do domu na obiad. Czasem czekał tak godzinami na dziurę w pochodzie. Na tej drodze po raz pierwszy widział samochód. Jechało to dziwo samo, bez konia, na czterech kołach ze szprychami i podskakiwało na wybojach. Jechał nim generał z gęstą miną ze swoim adiutantem. Tak wkradała się w życie Taty historia. Złowróżbnym, wężowym ruchem maszerującej armii wpełzała w losy zwykłych ludzi, których potrzeby były proste: być wśród swoich i cieszyć się każdym dniem”.

 

Spis treści

 

Wstęp  [ 5 ]

 

Praktyczna marzycielka

Portret Mamy  [ 13 ]

Rodzinne gniazdo  [ 17 ]

Zakład  [ 20 ]

Dom i praca  [ 28 ]

Święta  [ 40 ]

Opowiadanie wigilijne  [ 46 ]

Książki i słowa  [ 47 ]

Opowieści zdjęć i albumów Mamy  [ 57 ]

O umieraniu  [ 67 ]

 

Żywot człowieka uczciwego

Portret Taty  [ 73 ]

Dzieciństwo. Pierwsza wojna światowa  [ 77 ]

Duchy i bajki  [ 80 ]

Bajka taty  [ 84 ]

Młodość. Okres międzywojenny  [ 92 ]

Druga wojna. Życie i konspiracja  [ 96 ]

Historia o Zośce  [ 99 ]

Taty opowieści o Żydach  [ 104 ]

Po wojnie. Wobec nowej władzy  [ 114 ]

Za wszystko się w życiu płaci, czyli opowieść Taty o represjach  [ 119 ]

Praca  [ 124 ]

Nasz Tato  [ 130 ]

Ogród  [ 135 ]

Lata ostatnie  [ 138 ]

 

Aneks

Teczki z IPN-u, czyli nowe spojrzenie na powojenne losy Taty  [ 151 ]

 

Splecione losy

Rodzina, przyjaciele i znajomi  [ 169 ]

Ciotka Maryśka  [ 169 ]

Pani Wałkowiczka, czyli życie spełnione  [ 182 ]

Pani Siwakowa i blok przy Bema  [ 191 ]

Państwo Nowakowie, czyli niedopowiedzenia  [ 204 ]

więcej o książce
zwiń
Polecane

Wspomnienia z posługi duszpasterskiej wśród deportowanych do Kazachstanu.

Felietony i eseje o jagiellońskim duchu miasta Lublina

Książka o dojrzewaniu do ojcostwa

Zbiór opowiadań, których motywem przewodnim jest emigracja i związane z nią dylematy życiowe bohaterów.