Prof. dr hab. Marian Kisiel

(ur. 1961)

Urodzony 7 grudnia 1961 r. w Jędrzejowie; syn Stanisława i Józefy z Antoszewskich, rolników. W 1981 r. ukończył Technikum Elektryczne im. I. Pawłowicza Kamyszewa w Sosnowcu, po czym rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Śląskim (UŚl.). Debiutował w 1980 r. utworem poetyckim Pieśni, ogłoszonym w tyskim tygodniku „Echo” (nr 33). W 1983 r. rozpoczął współpracę z miesięcznikiem „Poezja”, w którym zamieszczał recenzje i artykuły. Wiersze i recenzje publikował też w czasopismach studenckich „Kwartał” (od 1983 r.; w 1987 r. został zastępcą redaktora naczelnego pisma) i „Student” (1986-1988) oraz w pismach „Fakty” (1985-1988), „Pismo Literacko-Artystyczne” (1986-1988), „Radar” (1986-1987), „Życie Literackie” (1986-1989), a także w antologiach poetyckich. W 1984 r. otrzymał stypendium Naczelnej Rady Kultury ZSP. Ukończywszy studia w 1986 r., został zatrudniony w sekretariacie Zakładu Filologii Germańskiej. Od 1987 r. był asystentem (z przerwą w latach 1988-1989, kiedy odbywał służbę wojskową w Szkołach Podchorążych Rezerwy w Szczecinie i Tczewie), a od 1989 r. starszym asystentem w Instytucie Literatury i Kultury Polskiej (od 1991 r. Instytut Nauk o Literaturze Polskiej, INoLP, od 2005 r. Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. I. Opackiego) UŚl. W latach 1987-1988 pracował na pół etatu w tygodniku „Życie Literackie”. W 1989 r. otrzymał Stypendium im. T. Borowskiego. Rozpoczął stałą współpracę jako recenzent z miesięcznikiem „Twórczość” (1989-1996, 2000-2001). W 1991 r. otrzymał stopień doktora na podstawie rozprawy Twórczość Adama Czerniawskiego (promotor prof. Włodzimierz Wójcik) i został zatrudniony na stanowisku adiunkta w INoLP. W latach 1992 i 2004 był redaktorem naczelnym „Rocznika Sosnowieckiego”, w którym także zamieszczał recenzje, a w latach 1995-2003 kierownikiem działu krytyki i eseju w miesięczniku „Śląsk” (i odtąd stale w nim publikował, m.in. od 2017 r. sylwetki wybitnych śląskich badaczy literatury). Od 2017 r. był zastępcą redaktora naczelnego, a od 2022 r. jest redaktorem naczelnym miesięcznika „Śląsk”. Współpracował też m.in. z „Opcjami” (1995-1998, 2001) i „Nowymi Książkami” (stale w 1998-2005). W 1993 r. wszedł w skład Komisji Historycznoliterackiej Oddziału PAN w Katowicach. W latach 1993-1998 był sekretarzem, a następnie wiceprzewodniczącym Towarzystwa Zachęty Kultury, w 1993 r. członkiem-założycielem Górnośląskiego Towarzystwa Literackiego w Katowicach (w 1993-2001 sekretarz, 2001-2005 i od 2013 r. wiceprezes, 2005-2013 członek zarządu). W 1998 r. został członkiem Towarzystwa Literackiego im. T. Parnickiego, a w 2000 r. SPP, w 2005 r. Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza, w 2017 r. Stowarzyszenia im. W. Szewczyka, a w 2018 r. Polskiego PEN Clubu. W latach 1996-2002 był zastępcą dyrektora INoLP UŚl. W 1999 r. uzyskał habilitację na podstawie książki Zmiana. Z problemów świadomości literackiej przełomu 1955-1959 w Polsce (wyd. 1999) i w 2000 r. otrzymał stanowisko profesora nadzwyczajnego UŚl. W latach 2002-2008 pełnił funkcję dyrektora INoLP, w 2002 r. został kierownikiem Zakładu Literatury Współczesnej (od 2018 r. Zakład Literatury XX i XXI wieku), w latach 2008-2011 był kuratorem Zakładu Historii Literatury Baroku i Dawnej Książki w tymże Instytucie. W latach 2008-2016 był członkiem Senatu Uniwersytetu Śląskiego i przewodniczącym Senackiej Komisji ds. Kadry Naukowej. Okresowo pracował także jako profesor w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Częstochowie (2002-2004), Wyższej Szkole Zarządzania Marketingowego i Języków Obcych w Katowicach (2005-2006), Wyższej Szkole Mechatroniki w Katowicach (2009-2010). W 2004 r. został członkiem Komitetu Nauk o Literaturze PAN, m.in. w Komisji Edukacji Szkolnej i Akademickiej przy Komitecie (2004-2007). W 2004 r. uzyskał tytuł naukowy profesora, a w 2007 r. otrzymał stanowisko profesora zwyczajnego UŚl. W 2008 r. został ekspertem Państwowej Komisji Akredytacyjnej i przewodniczącym Komitetu Okręgowego Olimpiady Literatury i Języka Polskiego w Katowicach. W tymże roku objął funkcję prodziekana ds. Rozwoju i Promocji Wydziału Filologicznego UŚl. (do 2016), a w 2010 r. pełnomocnika rektora ds. reprezentowania uczelni w Akademii „Artes Liberales” (do 2016). W latach 2011-2013 kierował Studiami Podyplomowymi Logopedii i Medialnej Emisji Głosu, w 2013 r. był pomysłodawcą i współtwórcą Centrum Logopedii i Audiodeskrypcji UŚl. Został członkiem rady naukowej czasopism „Śląskie Studia Polonistyczne”, „Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego”, „Tematy i Konteksty”, „Iudaica Russica”, „Logopedia Silesiana” (przewodniczący rady naukowej) i „Narracje o Zagładzie” (przewodniczący rady naukowej). W 2012 r. był laudatorem w przewodach doktorskich honoris causa dla Sławomira Mrożka (UŚl.) i Wiesława Myśliwskiego (Uniwersytet Rzeszowski). Za zasługi na polu nauki i na rzecz kultury polskiej otrzymał wiele nagród, w tym Medal im. S. Grochowiaka (1988), Nagrodę Funduszu Literatury (1990), dwukrotnie Nagrodę Artystyczną dla Młodych Twórców Wojewody Katowickiego (1992, 1994), Nagrodę Literacką im. M. Jodłowskiego (1996), nagrodę torontońskiej Fundacji Władysława i Nelli Turzańskich (2003) i Miasta Sosnowca (2004) i Prezydenta Miasta Katowice (2018). W 2015 r. Senat Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie nadał mu tytuł doktora honoris causa. Odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2002), Złotą Odznaką za Zasługi dla Uniwersytetu Śląskiego (2005), Brązowym (2005) i Srebrnym (2017) Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, Złotą Odznaką Honorową za Zasługi dla Województwa Śląskiego (2006), Srebrnym Krzyżem Zasługi (2006), Odznaką Honorową Zasłużony dla Kultury Polskiej (2007).

Autor licznych artykułów i monografii krytyczno- i historycznoliterackich, przekładów, tomów poezji.

[za: Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku, www.ppibl.ibl.waw.pl; autorka biogramu: Ewa Głębicka]