Księgarnia - Poezja
Poezje zebrane  Cena: 18.00 zł
Adam Czerniawski

Cena zbytu 32,00 zł
Cena promocyjna 18,00 zł


Wydanie I
Lublin: Norbertinum, 2014
Objętość 317, [1] s.
Format 150 x 240 mm
Oprawa miękka klejona
ISBN 978-83-7222-533-7

[ Poezja ]

O wierszach Adama Czerniawskiego

JACEK ŁUKASIEWICZ:

Wiersze Czerniawskiego są skondensowane, wyrażają skupienie – nie ekstazę dionizyjską, ale i nie chłodną apolińską harmonię proporcji, tylko skupienie na opowieści, która musi być interesująca i staranna, odpowiednie dawać rzeczom słowa. Można w takiej opowieści w sposób właśnie naturalny przechodzić od lirycznego podmiotu do roli bohatera utworu; korzystać z licznych środków, jakie stosuje się w prozie, jak w tym bardzo wartościowym poetycko opisie kończącym Widok Delft:

W parku miejskim palą liście
kasztany przesłonięte niebieskawym dymem
do stawu przy którym bawią się dzieci
pikuje kaczka
elipsę lotu hamują płetwy
trzepot skrzydeł
teraz nieruchomą lekko unosi sfalowana woda

Trafność epitetu, płynna fraza. Dźwiękonaśladowczy „trzepot skrzydeł” – nagle użyta elipsa, jakby została wywołana słowem „elipsa” z poprzedniego wersu. Dyskretna, a w pełni trafna jest metafora dźwiękowa: „kasztany przesłonięte niebieskawym dymem”. Porównajmy ją z instrumentacją i rytmem ostatniego z cytowanych wersów: „teraz nieruchomą lekko unosi sfalowana woda”. Harmonia Vermeerowskiego widoku Delft aplikowana zostaje tu i teraz do życia.

JAN LECHOŃ:

Wiersz Czerniawskiego [Polowanie na jednorożca] – cudo!!! Cóż za głębia, cóż za olśniewające obrazy, jaka potęga wizji! – rozumiem teraz, dlaczego Przyłuski przypuszcza, że on odrodzi naszą poezję. To Tytan, Tyrteusz, Orfeusz, Goethe – tyle powiedzieć w paru linijkach – takie przepastne głębie przed nami odkryć! Więcej Czerniawskiego!

BOGDAN CZAYKOWSKI:

Ufam, że poezja Czerniawskiego znajdzie w końcu należne jej miejsce pośród najwybitniejszych utworów tak bogatej i znakomitej poezji polskiej okresu po drugiej wojnie światowej. W tym czasie, mimo prób kontrolowania twórczości literackiej oraz podziału na dwa nurty, krajowy i emigracyjny, powstały dzieła tak wybitne, że okres ten z powodzeniem można nazwać Złotym Wiekiem poezji polskiej. Poezja Czerniawskiego jest integralną częścią tej „genialnej epoki”.


O Autorze

Adam Czerniawski – ur. 20 grudnia 1934 r. w Warszawie – polski poeta, prozaik, krytyk, tłumacz, rzecznik kultury polskiej na świecie.
W czasie okupacji, w 1941 r. wyjechał z matką do Stambułu, potem do Palestyny. Uczył się w Tel Awiwie, Jerozolimie, Bejrucie i polskiej Junackiej Szkole Kadetów w obozie Barbara w Palestynie. W 1947 r. przybył do Wielkiej Brytanii, gdzie ukończył liceum oraz studia humanistyczne na uniwersytetach w Londynie, Sussex i Oxfordzie (anglistyka i filozofia). Współpracował z wieloma emigracyjnymi wydawnictwami i czasopismami literackimi (m.in. „Wiadomościami”, „Kulturą”, „Oficyną Poetów”), był założycielem (w 1959) i redaktorem naczelnym „Kontynentów”. W latach 1955-57 pracował w Monachium w Sekcji Polskiej Głosu Ameryki. Po 1956 r. publikował też w prasie i wydawnictwach krajowych. Pracował na uczelniach angielskich jako wykładowca filozofii (Thames Polytechnic w Londynie), estetyki i literatury (Medway College of Design w Rochester). Dla brytyjskiego radia opracowywał audycje o kulturze polskiej. W latach 1957-1965 był zatrudniony w przedsiębiorstwie asekuracyjnym. Był też zastępcą kierownika ośrodka studiów translatorskich na uniwersytecie w East Anglia oraz administratorem szkockiego zamku.

„Twórczość, zarówno tę poetycką, jak i prozatorską, a zwłaszcza eseistyczną Czerniawskiego określa się mianem intelektualnej. Jest to zapis osobistych doświadczeń pisarza, a jednocześnie próba uchwycenia przeżyć wspólnych dla pokolenia dojrzewającego w cieniu dwóch zbrodni XX wieku – nazizmu i ponurego komunizmu. Czerniawski odwołuje się zarówno do rodzimej, jak i anglosaskiej tradycji literackiej. Swoją twórczość zamyka w zdyscyplinowanej, wstrzemięźliwej formie i doskonale rozpoznawalnym, zindywidualizowanym języku. Uważany jest za pisarza elitarnego, a jego pisarstwo – pełne odniesień do filozofii (m.in. Heideggera i Wittgensteina), estetyki, malarstwa i literatury – uznaje się za trudne i nieprzystępne, z czym zresztą sam autor często polemizuje” . (Paweł Dudziak, za: www.czerniawski.co.uk)

Istotne miejsce w dorobku Adama Czerniawskiego zajmują dokonania translatorskie. Tłumaczył na język angielski poezję polską („[...] na przestrzeni wielu lat udało mi się przełożyć przeszło trzysta wierszy, a może, żeby oddać sprawiedliwość naszej poezji, trzeba by było przełożyć ich siedemset [...]”), zarówno tę dawną, jak i najnowszą (m.in. Jan Kochanowski, Cyprian Norwid, Leopold Staff, Leon Zdzisław Stroiński, Tadeusz Różewicz, Zbigniew Herbert, Rafał Wojaczek, Bronisław Maj, Wisława Szymborska). W 1988 r. wydał antologię nowoczesnej poezji polskiej The Burning Forest. W 2010 r. opublikował natomiast dwujęzyczną antologię polskiej poezji religijnej Moved by the Spirit z przedmową Rowana Williamsa, arcybiskupa Canterbury. Ponadto tłumaczył prozę (Jerzy Szaniawski), dramat (Różewicz, Herbert) oraz filozofię (Roman Ingarden, Władysław Tatarkiewicz, Leszek Kołakowski, Krzysztof Michalski).

Jest laureatem wielu nagród i wyróżnień: Nagrody Poetyckiej Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie (1967), Nagrody Poetyckiej Fundacji im. Kościelskich (1971), Nagrody British Arts Council za przekłady poezji Tadeusza Różewicza (1976), Nagrody ZAiKS-u za przekłady literatury polskiej (1976), Nagrody Fundacji Władysława i Nelli Turzańskich za całokształt pracy twórczej i translatorskiej (2000), Medalu Fundacji Norwidowskiej w Lublinie „Za zasługi w upowszechnianiu twórczości Cypriana Norwida” (2004) i innych. Jest także członkiem Akademii Walijskiej.

Czerniawski opublikował następujące tomiki poetyckie: Polowanie na jednorożca (Londyn 1956), Topografia wnętrza (Paryż 1962), Sen, cytadela, gaj (Paryż 1966), Widok Delft (Kraków 1973), Wiek złoty (Paryż 1982), Władza najwyższa. Wybór wierszy z lat 1953-1978 (Kraków 1982), Jesień (Kraków 1989), Poezje zebrane (Łódź 1993), Inne wiersze i historia ludzkości (Katowice 1999), Sąd Ostateczny (wybór wierszy, Toronto-Rzeszów 2011). Wybór jego poezji ukazał się także w języku angielskim, w przekładzie Iaina Higginsa: Selected Poems (wydanie dwujęzyczne, Londyn 2000), The Invention of Poetry (Londyn 2005). Czerniawski opublikował ponadto m.in. utwory prozą: Części mniejszej całości (wstęp: Witold Gombrowicz, Londyn 1964), Akt (Londyn 1975), Koncert życzeń (Warszawa 1991), Narracje ormiańskie. Opowiadania zebrane (Warszawa 2003), Gry i zabawy (Sports et divertissements) (Lublin 2013); eseje: Liryka i druk (Londyn 1972), Wiersz współczesny (Londyn 1977), Muzy i sowa Minerwy (Wrocław 1994), Krótkopis 1986-1995 (Katowice 1998), Światy umowne (Warszawa 2001), Wyspy szczęśliwe (Toronto-Rzeszów 2007) i po angielsku Firing the Canon (Londyn 2010); wspomnienia Fragmenty niespokojnego dzieciństwa (Londyn 1995; wersja angielska – Scenes from a Disturbed Childhood, Londyn 1991, wyd. II – Monmouth 2002); artykuły i szkice literackie (w języku polskim i angielskim).

Na stronie internetowej Adama Czerniawskiego możemy przeczytać następujące podsumowanie obranej przez niego drogi twórczej i życiowej: „Adam Czerniawski jest kontrowersyjną postacią polskiej sceny literackiej i uczestnikiem wielu polemik – nie tylko literackich. Jego bezkompromisowość, szczerość i odwaga intelektualna (ostre oskarżenia kierowane zawsze imiennie np. pod adresem Czesława Miłosza czy Stanisława Barańczaka, wydawnictw, czasopism, krytyków i badaczy) przysparzają mu licznych wrogów z wielu środowisk, przez które bywa lekceważony i marginalizowany. Swoje spory prowadzi jednak z silnym poczuciem, iż walczy »o«, a nie »z«. Świadomie, aczkolwiek nie bez sprzeciwów, żyje na uboczu polskiego życia literackiego, daleko od miejsc, gdzie tworzy się literackie hierarchie i ustala szkolne kanony” . (Paweł Dudziak, za: www.czerniawski.co.uk)



« powrót
Ilość