menu
- Już wkrótce |
- Aktualności |
- Nowości |
- Zapowiedzi |
- Kontakt
Do druku przygotował i przypisami opatrzył Janusz Masłowski
Publikacja ta jest albumowym wydaniem zapisków generała Henryka Marii Krok‑Paszkowskiego (1887–1969), spisanych w Londynie w latach 1945, 1954–1963, a opracowanym i wzbogaconym przypisami przez jego wnuka – Janusza Masłowskiego – z życzliwą pomocą specjalisty w dziedzinie historii wojskowości polskiej, nieżyjącego już profesora Mieczysława Wrzoska. Praca, zawierająca wiele historycznych fotografii i dokumentów pochodzących ze zbiorów generała, a znajdujących się w posiadaniu rodziny, stanowi unikatowy obraz dziejów Polski widziany oczami konspiratora, legionisty, uczestnika trzech wojen i politycznego emigranta. Wspomnienia, choć opisane językiem barwnym, pełnym żołnierskiego temperamentu, nie są jednak pozbawione głębszej refleksji. W związku z tym, że treść zawiera wiele nowych, nieznanych faktów, jest ciekawym materiałem zarówno dla badaczy historii wojskowości tego okresu, jak i szerokiego kręgu odbiorców.
Zapiski autor rozpoczyna od przedstawienia kilkuletniego procesu swojej edukacji żołnierskiej w strukturach konspiracyjnych lwowskiego Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego pod osobistym kierunkiem Józefa Piłsudskiego oraz dwuletniego okresu samodzielnego prowadzenia działań konspiracyjnych w Warszawie w roli komendanta ZWC. Następnie opisuje przełomowy moment wybuchu wojny światowej, w której dotychczasowi konspiratorzy wystąpili jawnie w mundurach. Znajdziemy więc epizody bojów przepojonych – jakże znamiennymi dla tamtych czasów – nastrojami uniesienia i wiary w zwycięstwo, przeplatającymi się ze zwątpieniem i zmęczeniem. Sceny z wymarszu Kadrówki i walk legionowych, uwięzienia legionowych oficerów‑peowiaków w niemieckich obozach. Listopadowych walk I batalionu 5 pp Legionów podczas odsieczy Przemyśla i Lwowa. Wymarszu I batalionu 22 pp z Siedlec na wojnę z bolszewikami i bojów 22 pp w latach 1919–1920 z epizodami z Bitwy Warszawskiej nad Wkrą i pogoni za armią konną Budionnego. Opis działań 22 pp podczas wypadków majowych 1926 roku. Relację z dni wrześniowych 1939 roku. Zapiski zamyka dziennik pisany w latach 1945–1949, zawierający opis oswobodzenia grupy 2000 polskich oficerów z niemieckiego obozu w Doesell przez amerykański korpus pancerny w dniu 1 kwietnia 1945 roku. Przejazdu wyższych oficerów do Paryża, do Oddziałów Polskich Sił Zbrojnych pod brytyjskim dowództwem, pobytu na rekonwalescencji w Nicei podczas ostatnich dni wojny w Europie i ewakuacji do Wielkiej Brytanii, do Polskiego Korpusu Przystosowania i Rozmieszczenia.
Janusz Masłowski
Publikacja dotowana przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
3.10.2019 – uroczysta promocja książki w warszawskim Klubie Księgarza – relacja fotograficzna
Spis treści
Krok ku niepodległości (Janusz Masłowski)
1. Związek Walki Czynnej i Związek Strzelecki
(Lwów 1908-1912)
Związek Walki Czynnej (Warszawa 1912-1914)
2. Strzelcy Józefa Piłsudskiego (Kraków 1914)
Letni kurs oficerski Związku Strzeleckiego w Oleandrach
Pierwsza Kompania Kadrowa (3.VIII.1914 r.)
Próbny wymarsz Kadrówki (4.VIII.1914 r.)
Wymarsz Pierwszej Kompanii Kadrowej (6.VIII.1914 r.)
Wkroczenie Strzelców do Kielc (12.VIII.1914 r.)
Drugi pobyt w Kielcach
3. Legiony Polskie
Sprawa przysięgi
Ponowne wyjście z Kielc
Działania nad Wisłą
Jakubowice – pierwsze nominacje (9.X.1914 r.)
Zapamiętane epizody podczas jesiennych bojów 1914 roku
Laski, Dęblin. Późna jesień 1914 roku (23-26 października)
Krzywopłoty i marsz przez Ulinę Małą do Krakowa (8-11 listopada 1914 roku)
Pobyt w Krakowie
Działania pod wsią Chyżówki (Limanowa–Marcinkowice)
I Brygada Legionów
(Nowy Sącz, grudzień 1914 r.)
Boje pod Łowczówkiem
Działania Legionów w roku 1915
Walki pozycyjne nad Nidą (do maja 1915 roku)
Świąteczne uniesienia
Sprawa honorowa
Kampania wiosenno-letnia 1915 roku. Charakterystyka drugiej połowy 1915 roku
Zapamiętane epizody z kampanii wiosenno-letniej 1915 roku
Walki pod Konarami, Tarłowem, Wyżyńcem-Wyżnianką, Cerkówką, aż do Kowla
4. Polska Organizacja Wojskowa
Moja praca w III (IX) Obwodzie Siedlce POW (Październik-grudzień 1915 roku)
Szkoła Oficerska POW w Warszawie (1916-1917)
5. Kryzys przysięgowy
5 Pułk Piechoty Legionów
I Batalion 7 Pułku Piechoty Legionów
5 Pułk Piechoty Legionów – odmowa złożenia przysięgi
Obozy dla internowanych legionistów (1917-1918)
Oficerski obóz internowania Legionistów w Beniaminowie (lipiec-wrzesień 1917 roku)
Szczypiorno – obóz dla internowanych podoficerów i szeregowych legionistów (październik 1917 roku)
Obozy w Niemczech dla oficerów legionowych – peowiaków (lata 1917-1918)
Karny obóz dla cywili w Havelbergu pod Berlinem
Rastatt-Batten w Badenii – jeniecki obóz dla szeregowych
Jeniecki obóz dla oficerów w Werl w Westfalii
6. Walki o granice Polski Odrodzonej (1918)
Powrót do Polski (14 października 1918)
Kielce, 1 listopada 1918 roku – rozbrajanie Austriaków. Podróż do Krakowa
5 Pułk Piechoty Legionów
Organizacja I Batalionu 5 Pułku Piechoty Legionów (Kraków, 1-8 listopada 1918 roku)
Front Ukraiński
I Batalion 5 pp Legionów w walkach o Przemyśl (9-11 listopada 1918)
Odsiecz Lwowa
Działania I Batalionu 5 Pułku Piechoty Legionów (19-22 listopada 1918)
Walki wokół Lwowa (od 23 listopada do 12 grudnia 1918 roku)
Rozkaz wyjazdu do Warszawy
7. Wojna polsko-bolszewicka (1919-1921)
Ochotniczy 22 Siedlecki Pułk Piechoty
I batalion 22 Siedleckiego Pułku Piechoty
Epizod z odcinka frontu poleskiego w okolicach Turowa nad Prypecią
Rok 1920
Wprowadzenie
Odcinek frontu poleskiego, miejsce postoju Buda Pawłowska (styczeń 1920 roku)
(Luty 1920 roku)
Tajne zadanie – Kazimierówka
Wypad na Kazimierówkę (19-20 luty 1920)
Odwet
Marcowa ofensywa 1920 roku
Zdobywamy Mozyrz
Operacja Rzeczycka (kwiecień-maj 1920 roku)
Jak zostałem dowódcą 22 Pułku Piechoty
Ewakuacja oddziałów 22 pp z przyczółka Rzeczyca (druga połowa czerwca 1920 roku)
Odwrót (lato 1920)
Upadek Brześcia Litewskiego n. Bugiem (przełom lipca i sierpnia 1920 roku)
Bitwa Warszawska
Działania 22 Pułku Piechoty nad Wkrą, bój pod Borkowem (14-16 sierpnia 1920 roku)
Zwycięska ofensywa wojsk polskich w 1920 roku (sierpień-październik)
Prezent
Srebrny Krzyż Orderu Wojennego Virtuti Militari V Klasy (Chełm, 3 września 1920 roku)
Nasz dalszy marsz na wschód i fragmenty bojów z oddziałami 1 Armii Konnej Budionnego (wrzesień-październik 1920 roku)
Wyprawa generała Żeligowskiego, „Brygada Mereczańska” (listopad 1920-luty 1921)
8. Służba garnizonowa (1922-1939)
Siedlce, 22 Pułk Piechoty, 9 Dywizja Piechoty
Rok 1926 – wypadki majowe
Relacja generała H. Krok-Paszkowskiego w zbiorze zapisków
Dowództwo Obszaru Warownego „Wilno” i Garnizonu w Wilnie (Wilno, 1928-1930)
(Rok 1927, późna jesień)
(Rok 1930)
20 Osłonowa Dywizja Piechoty (Baranowicze, 1931-1937)
Dowództwo Korpusu nr 1 (Warszawa, 1938-1939)
9. Wojna polsko-niemiecka (Wrzesień 1939)
10. Odzyskanie wolności – emigracja
Wyzwolenie polskich oficerów z niemieckiego obozu w Doessel (pisane w Paryżu 7 kwietnia 1945 roku)
Dzień 1 kwietnia 1945 roku (pisane 8 kwietnia 1945 roku)
Sprawa gen. Berbeckiego
Paryż, Nicea – początek tułaczki
(Kwiecień 1945 w Paryżu)
Wyjazd generałów na rekonwalescencję do Nicei
Paryż
Paryż – Vincennes
Nicea, rok 1946
W Wielkiej Brytanii (lata 1947-1949)
11. Wspomnienie pośmiertne (Generał Stanisław Skwarczyński)
12. Życiorys wojskowy (Janusz Masłowski)
Aneks
Jak pamiętam wydarzenia z września 1939 roku i czas niemieckiej okupacji (Jadwiga Masłowska – średnia córka generała Henryka Krok-Paszkowskiego)
Bibliografia
Fotografie i dokumenty