Wózkiem do nieba. Rzecz o siostrze zakonnej i sierotach zamordowanych przez nacjonalistów ukraińskich pod Sahryniem
  • Wydanie: pierwsze
  • Miejsce i rok: Lublin, Norbertinum, 2015
  • Objętość: 215, [1] s. + 10 s. fot. + mapa
  • Format: 147 x 208 mm
  • Oprawa: miękka klejona
  • ISBN: 978-83-7222-554-2
  • Status: Książka niedostępna w Norbertinum

Projekt okładki: Paweł Niczyporuk

 

Przedmowa: Ewa Siemaszko

 

Książka opisuje historię życia i męczeństwa s. Wandy Longiny Trudzińskiej. Autor skupia się na wydarzeniach z połowy maja 1944 roku, kiedy to na terenie powiatu hrubieszowskiego banderowcy zatrzymali ratującą wyposażenie podpalonego kościoła Malicach siostrę zakonną wraz z siedmioma wychowankami Zakładu dla Sierot Wojennych w Turkowicach, a następnie zamordowali wszystkich w lesie pod Sahryniem.

 

 

Ewa Siemaszko (fragm. Przedmowy):

Autor prowadzi czytelników do tragedii, zaczynając od zapoznania z jej sprawcami, tj. Organizacją Ukraińskich Nacjonalistów oraz Ukraińską Powstańczą Armią, celami i działaniami tych formacji, których choćby pobieżna znajomość jest konieczna do zrozumienia zbrodni turkowickiej. Przykłady aktów zbrodniczych OUN-UPA na Wołyniu na podstawie relacji cudem ocalonych świadków uświadamiają, gdzie był początek systematycznej eksterminacji Polaków, przesuwającej się w kierunku Lubelszczyzny. Tam, gdzie od 1918 r. funkcjonował Zakład dla Sierot Wojennych w Turkowicach, dając schronienie małym ofiarom kolejnej wojny - dzieciom polskim, ukraińskim i żydowskim. Następnie poznajemy organizację Zakładu, oddziaływanie wychowawcze, sukcesy i kłopoty dnia codziennego (szczególnie podczas wojny), ważne postacie w historii placówki. W tle zarysowane są stosunki polsko-ukraińskie, najpierw w okresie międzywojennym, a potem narastanie wrogości i agresji podczas okupacji. Groza i śmierć co najmniej rok maszerowały do Turkowic, a świadomość niebezpieczeństwa stopniowo ogarniała również siostry zakonne, mimo wszystko starające się zachować spokój i poczucie bezpieczeństwa wychowankom, a także usiłujące zapewnić im elementarne warunki bytowe. Lektura nadzwyczaj interesująca, bo atmosferę rysują słowa sióstr zakonnych zachowane we wspomnieniach i listach. Szczególnie poruszające i imponujące jest zaufanie do woli Bożej, nie tylko sióstr, ale i wychowanków, pomimo złych przeczuć i lęku – wyrażanych tuż przed tragedią – a jednocześnie gotowość do złożenia ofiary z życia Panu Bogu.

Nacjonaliści ukraińscy nie wahali się dokonywać zbrodni na bezbronnych, jak kobiety, dzieci, starcy czy nieuzbrojeni mężczyźni. Prawie sto procent ofiar to właśnie osoby bezbronne, nad którymi w dodatku pastwiono się. Brak litości nad dziećmi, co dotyczyło sierot z Turkowic, nie było czymś wyjątkowym, to typowe zachowanie zbrodniarzy ukraińskich. Ale też uderza ogromna nienawiść, z jaką traktowały bojówki OUN-UPA katolickich duchownych, wyrażająca się w brutalnym i okrutnym ich mordowaniu. Ponad 100 księży i zakonników oraz 21 zakonnic zginęło śmiercią męczeńską. A przecież w społecznościach chrześcijańskich duchowni są poważani, traktowani z respektem i szacunkiem, zaś nacjonaliści ukraińscy byli chrześcijanami, prawosławnymi lub katolikami obrządku greckiego, uczęszczali do cerkwi, mieli swoich kapelanów. A więc fasada religijna służąca afirmacji swych zbrodniczych czynów, bo przecież OUN i UPA wymieniły dekalog Mojżesza na dekalog Doncowa będący zaprzeczeniem tego pierwszego.

 

Darczyńcy:

Starostwo Powiatowe w Hrubieszowie

Starostwo Powiatowe w Tomaszowie Lubelskim

Urząd Miasta Hrubieszów

Urząd Miasta Tomaszów Lubelski

Urząd Miasta Tyszowce

Urząd Miasta Zamość

Urząd Gminy Bełżec

Urząd Gminy Mircze

Urząd Gminy Ulhówek

Urząd Gminy Werbkowice

Gospodarstwo Hodowli Roślin w Dziekanowie Tadeusz Kozar

 

Spis treści

 

Przedmowa (Ewa Siemaszko)

Wstęp

 

Rozdział I: Zakład dla Sierot Wojennych w Turkowicach

Rozdział II: Od Wołynia zaczęły się mordy

Rozdział III: Po lewej stronie Bugu

Rozdział IV: UPA napiera

Rozdział V: Pojechali, nie wrócili

Rozdział VI: Siostra Longina i siedmiu chłopców

Rozdział VII: Inne dzieci i duchowni zabici przez banderowców

Rozdział VIII: O Ukraińcach, którzy ratowali Polaków

Rozdział IX: Wychowankowie pamiętają

Rozdział X: Prawda na zakończenie

 

Bibliografia

Indeks osób

Indeks nazw geograficznych i administracyjnych

 

Zobacz także – wydanie drugie, poprawione i uzupełnione

więcej o książce
zwiń
Polecane

Felietony i eseje o jagiellońskim duchu miasta Lublina

Zbiór opowiadań, których motywem przewodnim jest emigracja i związane z nią dylematy życiowe bohaterów.

Książka o dojrzewaniu do ojcostwa

Wspomnienia z posługi duszpasterskiej wśród deportowanych do Kazachstanu.